হাৰ্টৱৰ্ম (Heartworm)

হাৰ্টৱৰ্ম ৰোগ প্ৰথমবাৰৰ বাবে ১৮৪৭ চনত আমেৰিকাত চিনাক্ত কৰা হৈছিল আৰু আমেৰিকাৰ দক্ষিণ-পূব উপকূলত আটাইতকৈ বেছি দেখা গৈছিল। শেহতীয়া বছৰবোৰত আমেৰিকাৰ ৫০খন ৰাজ্যতে হাৰ্টৱৰ্ম e পোৱা গৈছে। আন জীৱ-জন্তুৰ বাবে সংক্ৰমণৰ উৎস হিচাপে কাম কৰিব পৰা সংক্ৰমিত জীৱ-জন্তুৰ ঢৌৱে সমগ্ৰ উত্তৰ আমেৰিকাত হৃদ কৃমিৰ ৰোগ বিয়পি পৰাত এক উল্লেখযোগ্য অৰিহণা যোগোৱা কাৰক হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে। আমেৰিকাত আক্ৰান্ত কুকুৰ আৰু মেকুৰীৰ প্ৰকৃত সংখ্যা এতিয়াও জানিব পৰা হোৱা নাই।

হাৰ্টৱৰ্ম ৰোগ কি?

কৃমি ডাইৰ’ফিলেৰিয়া ইমিটিছ ঘূৰণীয়া কৃমিৰ সৈতে একে শ্ৰেণীৰ। আচলতে দেখাত ঘূৰণীয়া কৃমিৰ দৰেও দেখা যায়, কিন্তু তাতেই সাদৃশ্য শেষ হয়। ডাইৰ'ফিলেৰিয়া ইমিটিছ ই ইয়াৰ প্ৰাপ্তবয়স্ক জীৱন হৃদযন্ত্ৰৰ সোঁফালে আৰু হৃদযন্ত্ৰ আৰু হাওঁফাওঁ সংযোগ কৰা বৃহৎ ৰক্তবাহী নলীবোৰত কটায়।

কুকুৰ, মেকুৰী আৰু ফেৰেটত কৃমি পোৱা যায়। কেলিফৰ্ণিয়াৰ সাগৰীয় সিংহ, শিয়াল আৰু পহু আদি বন্যপ্ৰাণীতো দেখা যায়। মানুহৰ ক্ষেত্ৰত ইহঁত খুব কমেইহে পোৱা যায়।

কুকুৰে হাৰ্টৱৰ্ম কেনেকৈ পায়?

হৃদযন্ত্ৰত থকা প্ৰাপ্তবয়স্ক কৃমিবোৰে ক্ষুদ্ৰ ক্ষুদ্ৰ পলু থাকে যিবোৰক মাইক্ৰ’ফাইলেৰিয়া বুলি কোৱা হয় আৰু তেজৰ সোঁতত বাস কৰে। সংক্ৰমিত প্ৰাণীৰ তেজ চুহিলে এই মাইক্ৰ’ফাইলেৰিয়া মহত প্ৰৱেশ কৰে। ২ৰ পৰা ৩ সপ্তাহৰ ভিতৰত মাইক্ৰ’ফাইলেৰিয়া ভিতৰত ডাঙৰ হৈ যায়মহৰ পৰা আৰু ইয়াৰ মুখলৈ প্ৰব্ৰজন কৰে।

যেতিয়া মহে আন এটা প্ৰাণী কামোৰে, তেতিয়া পলুৱে ইয়াৰ ছালত প্ৰৱেশ কৰে। পলুবোৰ বাঢ়ি যায় আৰু প্ৰায় তিনিমাহৰ ভিতৰতে হৃদযন্ত্ৰলৈ প্ৰব্ৰজন সম্পূৰ্ণ কৰে আৰু তাতেই ইহঁত প্ৰাপ্তবয়স্ক হৈ ৩৫ চেণ্টিমিটাৰ পৰ্যন্ত দৈৰ্ঘ্য হয়। সংক্ৰমিত মহে প্ৰাণীটোক কামোৰাৰ মাজৰ সময়ছোৱা, কৃমিবোৰ প্ৰাপ্তবয়স্ক হৈ সংগম আৰু কণী পৰালৈকে কুকুৰৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰায় ৬ৰ পৰা ৭ মাহ আৰু মেকুৰীৰ ক্ষেত্ৰত ৮ মাহ। (মনত ৰাখিব – নিদান সঠিকভাৱে কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ।)

অতি সংক্ৰমিত কুকুৰৰ হৃদযন্ত্ৰ আৰু ৰক্তবাহী নলীত শ শ কৃমি থাকিব পাৰে। কুকুৰৰ প্ৰাপ্তবয়স্ক কৃমি সাধাৰণতে ৫ৰ পৰা ৭ বছৰ জীয়াই থাকে। আক্ৰান্ত কুকুৰৰ ৩০ৰ পৰা ৮০% মাইক্ৰ’ফাইলেৰিয়া থাকে, আৰু মাইক্ৰ’ফাইলেৰিয়া ২ বছৰলৈকে জীয়াই থাকিব পাৰে। মাইক্ৰ’ফাইলেৰিয়াই মহৰ মাজেৰে পাৰ নহ’লে প্ৰাপ্তবয়স্ক কৃমিলৈ পৰিপক্ক হ’ব নোৱাৰে। ৬০ টাতকৈও অধিক বিভিন্ন প্ৰজাতিৰ মহে হাৰ্টৱৰ্ম সংক্ৰমিত কৰিব পাৰে।

হাৰ্টৱৰ্মে হত্যা কৰিব পাৰেনে?

কুকুৰৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰাপ্তবয়স্ক কৃমিই হৃদযন্ত্ৰক হাওঁফাওঁৰ সৈতে সংযোগ কৰা বৃহৎ ৰক্তবাহী নলীত বাধা দিব পাৰে। হাওঁফাওঁৰ সৰু সৰু নাড়ীবোৰতো কৃমি সোমাই গৈ বন্ধ কৰি ৰাখিব পাৰে। অধিক গুৰুতৰ ক্ষেত্ৰত, যাক “কেভাল চিনড্ৰম” বুলি কোৱা হয়, কৃমিবোৰে হৃদযন্ত্ৰৰ সোঁ নিলয় ভৰাই পেলায়।

হাৰ্টৱৰ্মৰ লক্ষণ আৰু নিদান

হাৰ্টৱৰ্ম থকা বেছিভাগ কুকুৰেই ৰোগৰ কোনো লক্ষণ দেখা নাযায়। কিছুমান কুকুৰে দেখুৱাব পাৰেভোক কমি যোৱা, ওজন কমি যোৱা আৰু অলসতা। প্ৰায়ে এই ৰোগৰ প্ৰথম লক্ষণ হ’ল কাহ। বহু কৃমি থকা জন্তুবোৰে ব্যায়ামৰ সময়ত প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাৰ অভাৱ দেখুৱাবলৈ আৰম্ভ কৰে। কিছুমানৰ পেটত তৰল পদাৰ্থ জমা হয় (জলসিঞ্চন), যাৰ ফলত ইহঁতক পাত্ৰৰ দৰে দেখা যায়। য'ত জীৱ-জন্তুৰ অত্যধিক প্ৰাপ্তবয়স্ক কৃমি থাকে, তেনে কিছুমান পৰিস্থিতিত হঠাতে হৃদযন্ত্ৰৰ বিকলতাত মৃত্যু হ'ব পাৰে।

ডি. যিহেতু পৰীক্ষাবোৰ সদায় সঠিক নহয়, সেয়েহে প্ৰাণীটোৰ ইতিহাস আৰু লক্ষণৰ সৈতে সম্পৰ্কিতভাৱে ইয়াৰ ফলাফলৰ ব্যাখ্যা কৰাটো প্ৰয়োজনীয়। এক্স-ৰে (এক্স-ৰে) আৰু আল্ট্ৰাছ’নোগ্ৰাফী (ইকোকাৰ্ডিঅ’গ্ৰাফী) প্ৰায়ে ডি. পৰিৱৰ্তনৰ ভিতৰত পালমোনাৰী ধমনী আৰু সোঁ নিলয় বৃদ্ধি হোৱা আদি অন্তৰ্ভুক্ত। কিছুমান বিশেষ ধৰণৰ কোষ (ইঅ’চিনফিল) তেজ বা হাওঁফাওঁৰ নিঃসৰণত বৃদ্ধি পাব পাৰে। এই অতিৰিক্ত ফলাফলসমূহে ৰোগ নিৰ্ণয়ক সমৰ্থন কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।

হাৰ্টৱৰ্মৰ সংক্ৰমণ ধৰা পেলাবলৈ কেইবাটাও তেজৰ পৰীক্ষা ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ১৯৬০ চনত অধিক অত্যাধুনিক পৰীক্ষা উপলব্ধ হোৱাৰ আগতে হাৰ্টৱৰ্মৰ ৰোগ ধৰা পেলোৱাৰ পৰীক্ষাত মাইক্ৰস্কোপৰ স্লাইডত তেজৰ টোপালত কৃমিটো বিচাৰি উলিওৱা হৈছিল। অলপ ভাল পৰীক্ষা, নট পৰীক্ষা,তেজৰ বৃহৎ অংশৰ পৰা মাইক্ৰ’ফাইলেৰিয়াক ইয়াৰ কেন্দ্ৰচালিতকৰণৰ জৰিয়তে কেন্দ্ৰীভূত কৰিবলৈ বিকশিত কৰা হৈছিল। ইয়াৰ ফলত পশু চিকিৎসকসকলে মাইক্ৰ’ফাইলেৰিয়া বিচাৰি পোৱাৰ সম্ভাৱনা বেছি হ’ল।

পিছলৈ ফিল্টাৰ পৰীক্ষা উপলব্ধ হ’ল। এই পৰীক্ষাসমূহত মাইক্ৰ’ফাইলেৰিয়াক প্ৰভাৱিত নকৰা বিশেষ ধৰণৰ এজেণ্টৰ দ্বাৰা ৰক্তকণিকাবোৰ লাইজ (ভাঙি পেলোৱা) কৰা হৈছিল। তাৰ পিছত পোৱা তৰল পদাৰ্থখিনি অতি মিহি ফিল্টাৰৰ মাজেৰে ৰখা হয়। মাইক্ৰ’ফাইলেৰিয়াবোৰ ফিল্টাৰত কেন্দ্ৰীভূত হয়। তাৰ পিছত ফিল্টাৰটো চিহ্নিত কৰি মাইক্ৰস্কোপৰ সহায়ত পৰীক্ষা কৰি মাইক্ৰ’ফাইলেৰিয়া বিচাৰি উলিওৱা হয়।

পশু চিকিৎসকে অতি সোনকালেই স্বীকাৰ কৰিলে যে কিছুমান প্ৰাণীৰ তেজত মাইক্ৰ’ফাইলেৰিয়া নাথাকিলেও হাৰ্টৱৰ্মৰ সংক্ৰমণ হ’ব পাৰে। যদিহে মতা কৃমি থাকে বা পৰীক্ষাৰ সময়ত মাইকী কৃমিবোৰে কণী পৰা নাই তেতিয়াহে এনে হয়। এইটো স্পষ্ট হৈ পৰিল যে উন্নত পৰীক্ষাৰ প্ৰয়োজন।

এণ্টিজেন পৰীক্ষা

তেজত থকা কৃমিৰ এন্টিজেন (সৰু প্ৰটিন আৰু কাৰ্বহাইড্ৰেটৰ উপাদান) চিনাক্ত কৰিবলৈ চেৰ’লজিকেল পৰীক্ষাৰ বিকাশ কৰা হৈছিল . এই ধৰণৰ পৰীক্ষাৰ বিভিন্ন ধৰণৰ। ইয়াৰে এটা সাধাৰণ প্ৰকাৰৰ পৰীক্ষাক ELISA বোলা হয়। কিছুমান পৰীক্ষা কিটত এটাকৈ এটা নমুনা চলি থাকে আৰু আপোনাৰ পশু চিকিৎসকৰ কাৰ্যালয়ত ঠিক কৰিব পাৰি। আন কিছুমান বৃহৎ বেচত একাধিক নমুনা পৰীক্ষা কৰিবলৈ ডিজাইন কৰা হৈছে। এই ধৰণৰ বেচ টেষ্ট হ’ল...সাধাৰণতে আপোনাৰ কুকুৰৰ তেজ পঠোৱা বাহ্যিক লেবত কৰা হয়।

যদিও এন্টিজেন পৰীক্ষা ফিল্টাৰ পৰীক্ষাতকৈ বহুত ভাল, আমি এতিয়াও হাৰ্টৱৰ্ম ৰোগৰ সকলো ক্ষেত্ৰ চিনাক্ত কৰিব নোৱাৰো কাৰণ এন্টিজেনে কেৱল প্ৰাপ্তবয়স্ক মাইকী কৃমি হ'লেহে ধনাত্মক ফলাফল দিব উপস্থিত থাকে, যিহেতু এন্টিজেনটো কৃমিৰ জৰায়ুৰ পৰা ধৰা পৰে। যদি কৃমিবোৰ সম্পূৰ্ণ পৰিপক্ক নহয়, বা কেৱল মতাহে থাকে, তেন্তে আক্ৰান্ত জীৱ-জন্তুৰ এন্টিজেন পৰীক্ষাৰ ফলাফল মিছা ঋণাত্মক হ’ব। অৰ্থাৎ প্ৰকৃততে প্ৰাণীটো সংক্ৰমিত হ’লে পৰীক্ষাৰ ফলাফল ঋণাত্মক হয়।

এণ্টিব’ডি পৰীক্ষা

এণ্টিব’ডি (শৰীৰ দ্বাৰা উৎপাদিত প্ৰ’টিন) ধৰা পেলাবলৈ চেৰ’লজিকেল পৰীক্ষা প্ৰস্তুত কৰা হৈছে কৃমিৰ বিৰুদ্ধে কাম কৰা “আক্ৰমণকাৰী”)ৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ প্ৰাণীটোৰ। মেকুৰীৰ ক্ষেত্ৰত এই পৰীক্ষা আটাইতকৈ বেছি ব্যৱহাৰ কৰা হয়। মাত্ৰ এটা মতা কৃমি থাকিলেও এই পৰীক্ষা পজিটিভ হয়। অৱশ্যে এই পৰীক্ষাৰ এটা অসুবিধা আছে। সংক্ৰমণ হ’লে পজিটিভ ৰিজাল্ট দিয়াত ই অতি ভাল হ’লেও এন্টিজেন টেষ্টতকৈ মিছা পজিটিভ পৰীক্ষা বেছি। মিছা পজিটিভ ফলাফলৰ অৰ্থ হ’ল পৰীক্ষাৰ ফলাফল পজিটিভ কিন্তু আচলতে কোনো সংক্ৰমণ নাই।

হাৰ্টৱৰ্ম (হাৰ্টৱৰ্ম) কেনেকৈ প্ৰতিৰোধ কৰিব পাৰি

হাৰ্টৱৰ্মৰ সংক্ৰমণ প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা ঔষধহাৰ্টৱৰ্মক প্ৰতিৰোধক বুলি কোৱা হয়। প্ৰথমতে মনত ৰখা কথাটো হ’ল যে প্ৰাপ্তবয়স্ক কৃমি নিধন কৰিবলৈ প্ৰতিৰোধক ঔষধ ব্যৱহাৰ কৰা নহয়। প্ৰাপ্তবয়স্ক কৃমি নিধনৰ বাবে প্ৰাপ্তবয়স্কনাশক নামৰ বিশেষ ঔষধ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এই ঔষধসমূহৰ ব্যৱহাৰৰ বিষয়ে চিকিৎসা শিতানত আলোচনা কৰা হ’ব। কিছুমান প্ৰতিৰোধমূলক ঔষধ প্ৰাপ্তবয়স্ক কৃমি বা মাইক্ৰ’ফাইলেৰিয়া থকা প্ৰাণীক দিলে গুৰুতৰ সমস্যাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে। প্ৰতিৰোধমূলক ঔষধ দিয়াৰ আগতে পৰীক্ষাৰ সন্দৰ্ভত আপোনাৰ পশু চিকিৎসক আৰু প্ৰতিৰোধমূলক ঔষধ নিৰ্মাতাৰ পৰামৰ্শ অনুসৰণ কৰক। কুকুৰৰ হাৰ্টৱৰ্মৰ চিকিৎসাৰ বাবে প্ৰতিমাহে বজাৰত বৃহৎ সংখ্যক প্ৰতিৰোধমূলক ঔষধ উপলব্ধ। ইয়াৰে কিছুমান বা ইয়াৰ লগত মিহলি হোৱা আন ঔষধে আন পৰজীৱীক নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। কেৱল ঋতু অনুসৰি মহ দেখা দিয়া অঞ্চলতো বছৰজুৰি প্ৰতিৰোধমূলক ঔষধ ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে। কিছুমান মাত্ৰা নিদিলেও প্ৰতিৰোধমূলক ঔষধ আপোনাৰ পোহনীয়া জন্তুৰ বাবে উপকাৰী। যদি আপোনাৰ কুকুৰটো বিলৰ অঞ্চলত থাকে বা বিললৈ বহুত যায়, তেন্তে প্ৰতিমাহে ইয়াক কৃমিমুক্ত কৰিব লাগে।

১২ মাহৰ ভিতৰত ধাৰাবাহিকভাৱে দিলে কৃমিৰ বিকাশ বন্ধ কৰা সম্ভৱ। ইয়াৰ উপৰিও মাহেকীয়া প্ৰতিৰোধমূলক হাৰ্টৱৰ্মৰ ঔষধে অন্ত্ৰৰ পৰজীৱীৰ বিৰুদ্ধেও কাম কৰে, যিয়ে অজানিতে লাখ লাখ লোকক সংক্ৰমিত কৰেপ্ৰতি বছৰে মানুহৰ সংখ্যা। এই প্ৰতিৰোধক পদাৰ্থবোৰে জীৱ-জন্তু আৰু মানুহক সুৰক্ষা দিয়ে।

ডাইথাইলকাৰবামাজিন ঔষধৰ দৈনিক প্ৰয়োগ কম্পাউণ্ডিং ফাৰ্মাচীত প্ৰেছক্ৰিপচনৰ সৈতে উপলব্ধ। দুটা অসুবিধা হ’ল এই ঔষধ হাৰ্টৱৰ্ম ৰোগত আক্ৰান্ত কুকুৰক প্ৰয়োগ কৰিলে বিৰূপ প্ৰতিক্ৰিয়াৰ সৃষ্টি হয়, আৰু দুদিন বা তিনিদিনলৈকে ড’জ বাদ দিলে সুৰক্ষাত বাধা আহিব পাৰে।

সকলো কুকুৰকে প্ৰতিৰোধমূলক ঔষধ দিব লাগে। মনত ৰাখিব যে মহে আপোনাৰ ঘৰত সোমাব পাৰে, গতিকে আপোনাৰ কুকুৰটো বাহিৰত নাথাকিলেও কুকুৰটো সংক্ৰমিত হ'ব পাৰে।

হৃদযন্ত্ৰৰ চিকিৎসা

চিকিৎসা নিৰ্ভৰ কৰে সংক্ৰমণৰ তীব্ৰতাৰ ওপৰত . কম গুৰুতৰ ক্ষেত্ৰত কুকুৰটোক চাৰি মাহ ধৰি চিকিৎসা কৰিব পাৰি, প্ৰতিৰোধমূলক ঔষধেৰে হৃদযন্ত্ৰলৈ প্ৰব্ৰজন কৰা কৃমিৰ পলুক হত্যা কৰাৰ লগতে মাইকী কৃমিৰ আকাৰ হ্ৰাস কৰিব পাৰি। ইয়াৰ পিছত প্ৰাপ্তবয়স্ক কৃমিবোৰ নিধনৰ বাবে মেলাৰছ’মাইনৰ বেজী দিয়া হয়। পাঁচ সপ্তাহৰ পাছত কুকুৰটোক প্ৰাপ্তবয়স্ক হত্যাৰ আৰু দুটা বেজী দি চিকিৎসা কৰা হয়। চিকিৎসাৰ চাৰি মাহৰ পিছত এন্টিজেন পৰীক্ষা ব্যৱহাৰ কৰি কুকুৰটোৰ কৃমিৰ উপস্থিতি পৰীক্ষা কৰিব লাগে। কিছুমান প্ৰাণীক এন্টিজেন পৰীক্ষা এতিয়াও পজিটিভ হ’লে দ্বিতীয় ৰাউণ্ডৰ বেজী দিব লাগিব। চিকিৎসাৰ সময়ত কুকুৰক প্ৰতিমাহে প্ৰতিৰোধমূলক ঔষধ খাই থকাটো বাঞ্ছনীয়। অধিক গুৰুতৰ ক্ষেত্ৰত হ’ব পাৰেপ্ৰতিৰোধমূলক ঔষধৰ চাৰি মাহৰ আগতেই প্ৰাপ্তবয়স্কনাশক ব্যৱহাৰ কৰাটো প্ৰয়োজনীয়।

যিটো ঔষধ যিয়েই নহওক কিয়, যেতিয়া প্ৰাপ্তবয়স্ক কৃমিবোৰ মৃত্যুমুখত পৰে, তেতিয়া ই হাওঁফাওঁৰ ৰক্তবাহী নলী বন্ধ কৰি দিব পাৰে (যাক পালমোনাৰী এম্ব’লিজম বুলি কোৱা হয়)। যদি হাওঁফাওঁৰ সৰু অংশহে আক্ৰান্ত হয় তেন্তে কোনো ক্লিনিকেল লক্ষণ নাথাকিবও পাৰে। কিন্তু হাওঁফাওঁৰ এটা বৃহৎ অংশলৈ যোৱা নাড়ীবোৰ, বা হয়তো হাওঁফাওঁৰ সৰু, ইতিমধ্যে ৰোগীয়া অংশলৈ যোৱা নাড়ীবোৰ বন্ধ হৈ গ’লে অধিক গুৰুতৰ প্ৰভাৱ পৰিব পাৰে। ইয়াৰ ভিতৰত জ্বৰ, কাহ, তেজ ওলোৱা কাহ, আনকি হৃদযন্ত্ৰৰ বিকলতাও হ’ব পাৰে। এম্ব’লিজমৰ আশংকাৰ বাবে প্ৰাপ্তবয়স্কনাশক ঔষধেৰে চিকিৎসা কৰা যিকোনো কুকুৰক চিকিৎসাৰ সময়ত আৰু তাৰ পিছত কমেও ৪ সপ্তাহলৈকে শান্ত কৰি ৰাখিব লাগে। অধিক গুৰুতৰ আক্ৰমণত প্ৰাপ্তবয়স্ক হাৰ্টৱৰ্মৰ অস্ত্ৰোপচাৰৰ দ্বাৰা হৃদযন্ত্ৰৰ পৰা আঁতৰাই পেলোৱা হয়।

সদায় আপোনাৰ কুকুৰৰ পশু চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লওক।

মানুহ হাৰ্টৱৰ্মৰ দ্বাৰা সংক্ৰমিত হব পাৰেনে?

হয়, মানুহৰ হাৰ্টৱৰ্মৰ সংক্ৰমণৰ ক্ষেত্ৰতো দেখা গৈছে। পলুৱে হৃদযন্ত্ৰলৈ প্ৰব্ৰজন কৰাৰ পৰিৱৰ্তে মানুহৰ হাওঁফাওঁলৈ প্ৰব্ৰজন কৰে। তাত পলুৱে নাড়ীবোৰ বন্ধ কৰি দিব পাৰে, যাৰ ফলত হাৰ্ট এটেক হ’ব পাৰে। হাৰ্ট এটেকৰ ক্ষেত্ৰত যি গাঁঠি গঢ় লৈ উঠে এক্স-ৰেত দেখা যায়। সাধাৰণতে ব্যক্তিজনৰ সংক্ৰমণৰ লক্ষণ কম বা একেবাৰেই দেখা নাযায়। অস্ত্ৰোপচাৰৰ দ্বাৰা নোডুলটো আঁতৰোৱাৰ প্ৰয়োজন হ’ব পাৰে।

তলত চাওক আপোনাৰ কুকুৰটোক ফালে লৈ যোৱাৰ পৰামৰ্শবিচ!

Gulir ke atas